برنامه ریزی کاهش خطرپذیری آتش سوزی پس از زلزله با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی در پهنه استان تهران

زمینه و هدف: قرارگیری استان تهران در یک پهنه لرزه خیز و اهمیت این استان در ابعاد گوناگون بر همگان روشن است. وقوع زلزله در استان تهران و البرز سبب پیامدهای ناگوار انسانی و خسارات سنگین اقتصادی می­شود. یکی از خطرات مهم پس از زلزله­ های شدید، آتش­سوزی­ های پس ازآن است. وقوع آتش­ سوزی پس از زلزله در استان تهران به علت قرارگیری تأسیسات خطرزا و همچنین شریان های اصلی و فرعی گاز و نفت در پهنه­ های لرزه خیز و حریم گسل ها بسیار محتمل است لذا، بررسی وقوع آتش ­سوزی پس از زلزله در منطقه تهران به عنوان پایتخت از ضروریات می­باشد. روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است. در این راستا، نقشه­ های موردنیاز در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شده و داده­ ها از طریق مطالعه اسناد، کتب، رسالات و مقالات گردآوری شده و سه نقشه اصلی مخاطره، آسیب­ پذیری و بحران تهیه و تحلیل می­شوند و درنهایت با انجام تحلیل [۱]swot، راهبردها تعیین و سیاست­هایی در جهت تحقق آن­ها پیشنهاد می­گردد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ­ها نشان می­دهد با وجودی که خطر بالقوه آتش ­سوزی پس از زمین لرزه، در بخش های مختلفی از سطح استان با شدت بالا وجود دارد ولیکن میزان آسیب­ پذیری ناشی از وقوع سانحه به علت تمرکز جمعیت، تراکم شبکه راه­ ها، تراکم خطوط لوله­ های گاز، لوله­ های نفت و مخازن سوخت و همچنین تراکم صنایع در مناطق مرکزی بیشتر خواهد بود. نتیجه گیری: این مقاله نتیجه می­گیرد که سیاست­گذاری و برنامه­ ریزی­ ها در زمینه تخصیص کاربری اراضی نزدیک پهنه­ های پرخطر و نقاط بحرانی باید متکی بر نقشه­ های خطر و متناسب با خطرات و خسارات ناشی از آتش ­سوزی­ های پس از زلزله باشد. همچنین، ایجاد و توسعه زیرساخت­ها، کانون­های زیستی و جمعیتی و به طورکلی هرگونه فعالیت عمرانی مستلزم شناخت کافی از شرایط آتش­ سوزی­ های پس از زلزله است. [۱] swot: strength, weakness, opportunity, threat